Patrick Breyer:…onbegrijpelijk… (afb: patrick-breyer.de)

Patrick Breyer is namens de Duitse Piratenpartij lid van het Europese Parlement. Hij las een artikel op The Intercept waarin gesteld werd dat bij de grenscontrole van de EU gebruik wordt gemaakt van een soort leugendetector die gebaseerd zou zijn op kunstmatige intelligentie: iBorderCtrl (iborderctrl.eu is niet bereikbaar). Hij wilde daar meer over weten, maar kreeg nul op het rekest met een beroep op handelsgeheimen. Breyer wil nu zijn gelijk bij het Europese Gerechtshof halen. Het blijkt dat de EU allerlei onderzoek financiert op het gebied van opsporing en veiligheid, die, op zijn zachtst gezegd nogal privacygevoelig zijn. De komende zeven jaar is daar nog eens 1,3 miljard euro voor uitgetrokken. Wie beslist dat en wie houdt de vinger aan de pols?

Horizon was het magistrale onderzoeksproject van de EU tussen 2014 en 2020. Daar ging 80 miljard euro in om. 1,7 miljard was bestemd voor de ontwikkeling van beveiligingsproducten voor politie, douane en bewakingsdiensten. Dan praten we over kunstmatige intelligentie, droons, vermeerderde werkelijkheid, technieken als gezicht-, stem en irisherkenning. Technieken die allemaal uiterst privacygevoelig zijn en een aanslag kunnen vormen op de rechten en vrijheden van de (EU-)burger.
EU-vertegenwoordigers wijzen daarbij op de veiligheid van diezelfde burger, maar zeven ethici die werkten aan een veiligheidsproject betaald door die EU hebben in vraaggesprekken met the Guardian ernstige twijfels uitgesproken of die ontwikkelingen in het belang van die burger zijn. Het lijkt er op dat kritiek en zorgvuldigheid bij die veiligheidsprojecten niet gewenst c.q. in acht genomen worden, gegeven ook de weigering een Europarlementariër informatie te verstrekken. Er is weinig openbaar met een laffe verwijzing naar de commerciële belangen.

De voorstellen voor Horizonsubsidie moeten eerst langs een wetenschappelijke commissie. Als die het groene licht geeft dan wordt het project nog een keer beoordeeld door een groep onafhankelijke ethici. Die kunnen het project afblazen of een nader laten bestuderen, maar de mogelijkheden dat te veranderen zijn beperkt. Het lijkt er op of die ethische toets er niet toe doet.
Critici die in het openbaar hun zorgen uitspreken kunnen worden gestraft voor hun ‘loslippigheid’. Zo zat filosoof en politicoloog Peter Burgess in drie adviescommissies voor Horzionprojecten, maar nadat hij voor Duitse media zijn zorgen had uitgesproken over de groeiende invloed van het bedrijfsleven in het onderzoek, vooral met betrekking tot migratie, kon hij zijn biezen pakken en is ook niet meer gevraagd. Hij zou niet de enige zijn die zoiets overkwam.

Commissie

Wie is verantwoordelijk voor de richting van het het veiligheidsdeel van het onderzoeksproject? Dat is de Europese Commissie maar die laat zich adviseren door een commissie van vijftien (PASAG) die afkomstig zijn uit het bedrijfsleven en van onderzoeksinstellingen in Europa. Die PASAG zou de richting van het veiligheidsonderzoek binnen Horizon bepalen. Die veiligheidsgroep staat onder voorzitterschap van Alberto de Benedictis, voormalig bestuursvoorzitter van de Engelse tak van het Italiaanse bedrijf Leonardo. Die ziet natuurlijk geen enkel probleem.

Voor de komende zeven jaar is er (dus) 1,3 miljard euro voor veiligheidsonderzoek gereserveerd. Daar komt nog eens bij dat er 8 miljard gaat naar onderzoek op militair gebied, waarbij zowel wordt gestreefd naar militaire als civiele toepassingen.
Al dat veiligheidsgedoe heeft nog eens een extra douw gekregen door de ontwikkeling van volgtoepassingen om te kunnen voorspellen hoe de besmetting van het coronavirus zich verspreid. Natuurlijk is dat voor Uw eigen veiligheid, maar je kunt er ook gewoon mensen mee volgen.
Alles is omgeven met een dichte waas van geheimhouderij. Europarlementariër Breyer zegt het raar te vinden naar de rechter te moeten stappen om de gevraagde informatie van de Europese Commissie te verkrijgen over een met publiek geld betaald programma. “Moeten we die dubieuze technologieën financieren? Die beslissing moet democratisch genomen worden.” De zaak voor het Europese Gerechtshof zal waarschijnlijk begin volgend jaar op de rol staan. Met de billen bloot, zou ik zeggen.

Bron: the Guardian