Edward Snowden:…contraproductief: … (foto: WikiMedia Commons)

Rusland en China doen er alles aan om informatie die beide regimes onwelgevallig is van het wereldwijde web te weren. Zo probeert China al een tijdje te voorkomen dat Chinezen zich kunnen bedienen van virtuele persoonlijke netwerken (vpn’s) waarmee gebruikers de Chinese censuur kunnen omzeilen. In Rusland is net een wet aangenomen die het gebruik van vpn’s vrijwel verbiedt. Ondertussen heeft Apple, in Amerika zich opwerpend als kampioen van de privacy, in China vpn-toepassingen uit het assortiment geschrapt omdat die illegaal zouden zijn.

Het bedrijf ExpressVPN stelde van Apple een brief gekregen te hebben met die clausule over de illegaliteit van vpn’s in China. Het bedrijf Star VPN maakte het nieuws via twitter bekend. ExpressVPN noemde de actie van Apple verrassend en ongelukkig. “We zijn teleurgesteld in deze ontwikkeling. Apple schijnt China te helpen bij zijn censuurmaatregelen.”

In een reactie meldde Apple dat China dit jaar heeft aangekondigd dat alle ontwikkelaars die vpn’s aanbieden een vergunning moeten hebben. “We werden verplicht sommigen vp-toepassingen die niet aan de regels voldoen te verwijderen”, stelt Apple in een verklaring. “Die toepassingen zijn wel in andere markten beschikbaar waar ze zaken doen.”

Het zou voor het eerst zijn dat Apple toepassingen heeft verwijderd op bevel van de Chinese overheid, maar de actie geeft aan wat de positie van het bedrijf is in een land dat het web in zijn greep wil krijgen. Vpn’s geleverd door Chinese bedrijven waren al verboden. Voor Apple is China de belangrijkste markt na de VS en geld stinkt nog steeds niet.

VPN

Met een vpn wordt een gebruiker omgeleid via een server in het buitenland. Bovendien is die verbinding vaak versleuteld. Dat maakt het voor de censor nog lastiger. Die kan wel zien dat iemand een vpn gebruikt, maar niet wat die daarmee uitspookt op het wereldwijde web.
Vpn’s zijn de laatste jaren steeds populairder geworden, vooral ook in landen waar de overheid greep op het webverkeer probeert te krijgen, zoals in nogal veel landen (waaronder ook Turkije en de VS). Je kunt met een vpn ook beperkingen omzeilen die, bijvoorbeeld, worden gekoppeld aan het bekijken van video’s, het beluisteren van muziek enzovoort. Uiteraard vindt de techniek ook zijn weg in de onderwereld.
In China gebruiken ook veel bedrijven vpn’s uit zakelijke overwegingen. Ook daar probeert de Chinese overheid nu een stokje voor te steken. Uiterlijk 1 februari volgend jaar zullen die bedrijven hun vpn’s moeten sluiten.

Rusland lijkt China achterna te gaan. President Poetin heeft net een nieuwe wet getekend die het gebruik van vpn’s vrijwel verbiedt evenals het gebruik van de anonieme Torwebsurfer. Rusland gooit het daarbij op de strijd tegen het terrorisme, die overigens ook West-Europa steeds vaker wordt gebruikt als excuus om de overheid meer vrijheid te geven in het begluren van haar burgers.

Klokkenluider Edward Snowden, die nog steeds politiek asiel heeft in Rusland, noemde de maatregelen contraproductief. Rusland wordt minder vrij en minder veilig, twitterde hij. Of het nu in China, Rusland of elders gebeurt: dergelijke maatregelen zijn geen regelgeving, maar een aantasting van de mensenrechten, stelde Snowden.

Bronnen: New York Times, le Monde