De anonieme Torsurfer
Het (N)Onliner-Atlas-onderzoek van Initiative D21 gaat over Duitsland, maar ik maak me sterk dat de uitkomst daarvan ook geldt voor Nederland e.o. Velen zitten dagelijks op het wereldwijde web, maar met de internetkennis van al die surfers is het droef gesteld (in Duitsland, dus). Nog niet de helft weet wat een wolk (cloud) is of wat koekies (cookies) zijn. In Duitsland praten de onderzoekers over een gevaarlijke zelfoverschatting, maar dat geldt natuurlijk op meer fronten. Neem autorijden…..
In Duitsland zou 77% van de burgers toegang tot internet hebben. Dat lijkt me wat aan de lage kant. Het CBS berekende dat in Nederland in 2011 94% van de mensen tussen de 16 en 74 jaar internettoegang heeft. Nederland stond daarmee aan kop in Europa. Duitsland had, volgens de berekening van het CBS, een score van zo’n 83%. Die 77% was vrijwel gelijk aan de score in het jaar ervoor. De meeste mensen gaan het web op om iets op te zoeken, te kopen of video’s te bekijken, maar verder weten de meesten er weinig van af. Allerlei begrippen en functies zijn deze vrijetijdssurfers onbekend en velen denken meer van internet te weten dan daadwerkelijk het geval is, aldus de (N)Onliner-Atlas 2014, dat sedert 2001 jaarlijk onderzoek doet naar kennis en gedrag van de Duitse websurfers. De meeste mensen gebruiken nog steeds een bureaucomputer (62%) gevolgd door de klapdoos (laptop; 59%), mobiel (53%) en tablet (28%). Om erachter gekomen hoe goed het met de internetkennis zit van de gemiddelde Duitse surfer zijn er wat vragen gesteld. Antivirusprogramma’s waren bij 76% bekend. Ook sociale media kenden de meesten (70%). Wat een wolk is, wist maar 43%, maar 30% wat LTE is en met de term internet-der-dingen kon maar 7% iets beginnen. Dat kan heel wat beter, vinden de onderzoekers, als je wilt dat de mensen zich verantwoordlijk en soeverein kunnen bewegen op het wereldwijde web.
Op de vraag hoe ze zich op het web beschermen, zegt 93% antivirusprogramma’s te gebruiken en 91% werkt die ook voortdurend bij. 81% gebruikt een webtra (firewall). Die cijfers zijn een hele verbetering met een jaar daarvoor (als dit onderzoek klopt, natuurlijk). Toen meldde der Gesellschaft für Konsumforschung minder vrolijke getallen: anti-virus 72% en 59% wist wat een webtra was. Zou dat het Snowden-effect zijn? Nu geeft de helft van de ondervraagden aan de webcamera te sluiten en 46% zegt gebruik te maken van versleuteling bij het versturen van berichten of bij het babbelen. Of dat laatste cijfer klopt is een grote vraag. In een onderzoek van Bitkom wordt een cijfer van 9% genoemd. 28% van de Duitsers zouden anoniem surfen, maar volgens Bitkom zou dat maar 13% zijn, wat ik ook veel vind. Bijna een kwart van de Duitsers zou anonieme zoekmachines gebruiken, hetgeen eveneens te betwijfelen valt. Dat soort cijfers zet de geloofwaardigheid van dit onderzoek wel een beetje (veel) op losse schroeven. Gegeven het feit dat de ondervraagden zelfs de simpelste internettermen niet kent, zou het ook wel eens zo kunnen zijn dat ze geen idee hebben wat versleutelen is, of wat je moet doen om anoniem te kunnen zoeken. En ja, verschillende webprogramma’s hebben incognito-opties.
Op de vraag wat er beter kan met internet en met de digitale media, eenvoud of veiligheid?, antwoordde het overgrote deel (91%) veiligheid, ook als dat het surfen lastiger maakt. Ook dat antwoord lijkt niet de stroken met de ervaring dat eenvoudige apparaten en programma’s erg in trek zijn, vaak ten koste van de veiligheid. Wat wel duidelijk is, is dat veiligheid voor de Duitse surfers een belangrijk thema is, al weten ze van het adekwaat beveiligen in de meeste gevallen daar weinig van af. Een beetje een kluns, zelfs.
In de gauwigheid heb ik zo’n onderzoek in Nederland niet kunnen vinden. Wel een interessant onderzoek onder kinderen (tot 18 jaar) van stichting Mijn kind online, waar uit blijkt dat de jeugd destijds (het is onderzoek uit 2010) niet bijster handig was op internet. Veiligheid was geen echt thema, destijds. Snowden was toen nog niet in beeld.
Bron: der Spiegel