Onderzoeksters in Duitsland en de VS hebben een ‘atlas’ samengesteld van netwerkinfrastruc-turen die door staatsdiensten worden gebruikt in zowel democra-tisch als dictator-iaal geregeerde landen om om het wereldwijde web te bespioneren, te manipuleren en af te luisteren. Autocratisch geregeerde landen krijgen steeds meer greep op het infromatieverkeer, maar vlak de democratisch geregeerde landen niet uit…
Bij het in de gaten houden van het verkeer op het wereldwijde web wordt vaak aan manipulatie of censuur gedacht, stellen de onderzoeksters, maar landen kunnen ook dieper ingrijpen door de netwerkinfrastructuur van internet in eigen land te beheersen.
Het bezit van de informatieroutes op internet is voor een land wezenlijk om greep op het digitale informatieverkeer te krijgen. Dat doe je door de internetaanbieders in je land in de tang te nemen of simpelweg te bezitten, zoals gebeurt in autoritair geregeerde landen als China, Iran of Rusland (dat nog slechts in naam een democratie is).
De onderzoeksters keken naar de verschillen in de internetinfrastructuur in democratische en autoritair geregeerde landen. Ze brachten in kaart wie de internetaanbieders bezaten. In dictatoriale landen zijn die vaak in handen van de overheid, in democratische landen vaker in private handen. Als in dictatoriale landen ook aanbieders uit het buitenland actief waren, dan waren die vaak eigendom van andere autoritair geregeerde landen, constateren de onderzoeksters.

Ze keken ook naar de doorvoerstructuren en welke invloed de overheid daar op had. “Die doorvoernetwerken zijn onzichtbaar voor de gewone gebruiker”, zegt Eda Kermoglu van de universiteit van Konstanz. “Staten kunnen die netwerken gebruiken om de informatie te censureren zonder daarvoor verantwoordelijk te (kunnen? as) worden gehouden.”

Censuur

Het blijkt dat in dictatoriale landen een aanzienlijk groter deel van het dataverkeer via doorvoernetwerken van de staat worden geleid, geheel afwijkend van de democratische landen waar die infrastructuur veelal in handen is van particuliere bedrijven.
Dergelijke bedrijven hebben echter meestal ook met grensoverschrijdend dataverkeer te maken of zijn internationaal actief. In autoritair geregeerde landen gaat het dan vaak om aanbieders uit andere autoritair geregeerde en door de staat gecontroleerde aanbieders. Daarin zouden die landen ook op technologisch gebied samenwerken, waarbij privacy, anonimiteit en databescherming vaak als eerste sneuvelen.

Volgens de onderzoeksters zou de greep van de autoriteiten in dictatoriale landen nog wel eens groter kunnen zijn dan uit hun onderzoek blijkt. Eigendom van internetaanbieders en -diensten is niet de enige manier om vat op de informatiestroom te krijgen. Overheden kunnen de bedrijven ook dwingen informatie te verstrekken over gebruikers of om informatie tegen te houden. Overigens gebeurt dat in democratisch geregeerde landen ook steeds vaker en krijgen de inlichtingendiensten steeds meer mogelijkheden om informatie op te vissen van het wereldwijde web.

De onderzoeksters wekken de indruk dat de eigenaar van de dienstverleners op internet een belangrijke factor is voor het vrije informatieverkeer op internet, maar westerse bedrijven in dictatoriaal geregeerde landen conformeren zich maar al te vaak aan de plaatselijke regels en eisen van die landen voor de lieve winst.

Bron: Alpha Galileo