Man met plastic tasje zou in China niet te vinden zijn op internet

Ik las vandaag in  NRC/Handelsblad dat de Chinese jeugd geen weet heeft van wat er zich 30 jaar geleden op het Plein voor de Hemelse Vrede in Peking heeft afgespeeld. Die moordpartij op revolterende studenten heeft de Chinese censor kundig uit de Chinese geschiedenis voor Chinezen gesneden. Je zou denken dat met de komst van nieuwe communicatiemiddelen die censor het tegenwoordig veel moeilijker heeft om geschiedenis in de doofpot te stoppen, maar hijzij krijgt bij zijnhaar moeilijke taak hulp van buitenlandse bedrijven.
Chinese bedrijven zoals zoekmachine Baidu en het sociale medium Tencent blokkeren berichten en artikelen over die gebeurtenis in juni 1989, maar ook buitenlandse bedrijven als Apple en Microsoft en ongetwijfeld ook andere bedrijven uit de democratische wereld zijn niet te beroerd om de Chinese censor een handje te helpen, bang als ze zijn de autoritaire leiders van dit volkrijke land voor hun edele hoofden te stoten.
Voor Microsoft betekent dat zijn zoekmachine Bing de Chinezen geen informatie verschaft die het dictatoriale systeem onwelgevallig is. Apple biedt geen vpn-toepassingen aan waarmee je de Chinese censuur kunt omzeilen.
China heeft zijn bevolking inmiddels, zo is althans de indruk, vrij aardig kunnen ‘beschermen’ tegen ongewenste invloeden door een nieuwe Chinese (web)muur. De webstek applecensorship.com van Greatfire.org, die de Chinese censuur op de voet volgt, geeft aan dat alles dat met Tibet de Falun Gong-beweging heeft te maken niet verkrijgbaar is in de winkels van Apple in China. Burgerrechtenactivisten dat beide bedrijven zich schuldig maken aan het schenden van mensenrechten. “Je verschuilen achter de wet is geen goed excuus”, zegt Charles Mok uit Hong Kong. Hij kreeg van het sociale medium LinkedIn, gericht op het zakenleven, in 2014 te horen dat berichten over het ‘incident’ in 1989 niet toegestaan was door de Chinese censuur.

Druk

Redelijk succesvol… (afb: citylab.can)

Die Chinese censor heeft het nogal druk achter zijn webmuur. In mei werden alle versies van de webencyclopedie Wikipedia geblokkeerd. Vorig jaar meldde het persbureau AFP dat het onmogelijk was iemand een bedrag van 89.64 of 64.89 te sturen (verwijzend naar 4 juni 1989) via WeChat (van Tencent).
Censuur en zelfcensuur liggen dicht bij elkaar in de buurt. In april zou Apple alle muzieknummers uit zijn winkel hebben verwijderd die verwezen naar politieke aangelegenheden, inclusief een van de Hong Kongse ster Jacky Cheung.
Het bouwen van de webmuur begon met lijsten van verboden weblocaties en begrippen maar tegenwoordig gebruiken de Chinese censor en de Chinese handlangers allerlei listiger algoritmes om het ‘wereldwijde’ web voor de Chinezen te zuiveren van ‘smetten’. WeChat is daar een goed voorbeeld van. Als je via die berichtendienst iemand een foto stuurt van een betoger met een plastic tasje die voor een rij militaire voertuigen staat, dan is de kans groot dat die de ontvanger nooit bereikt. De algoritmes doorzoeken het web voortdurend op gevoelige beelden en teksten, stelt Jeffrey Knockel van het Toronto City Lab. Volgens hem kunnen die ook in afbeeldingen zoeken naar voor de censor gevoelige inhoud.
Dat censuurproject van Tencent heeft wel wat overeenkomsten met Facebook. Ondanks Zuckerbergs geslijm met de Chinese leiders heeft dat medium nooit voet aan de grond in China gekregen, maar ook Facebook heeft programmatuur ontwikkeld om teksten in foto’s te kunnen ontdekken als onderdeel van de pogingen om haatzaaiende berichten te weren. Gelukkig zijn die filters verre van perfect.

Volgens Knockel is de Chinese webmuur niet erg ondoordringbaar en meer een lappendeken van middeltjes die door bedrijven in elkaar geflanst zijn om maar de schijn te wekken mee te werken met de Chinese censor. “Ik denk dat ze net genoeg doen om niet in moeilijkheden te komen.” Hoe dan ook, kennelijk is het voldoende om het overgrote deel van de Chinese jeugd onwetend te laten van wat er op 4 juni 1989 in het hart van Peking is gebeurd. In december kregen 900 Chinese studenten in Peking en in Amerika ongecensureerd toegang tot het wereldwijde web. Ze bleken weinig intersse te hebben voor, in China, geblokkeerde webstekken of informatie. Dat klinkt weinig bemoedigend. Een nieuwe studentenopstand in China lijkt ver weg.

Bron: Wired