De kop van het document (afb: the Intercept)
Volgens een vertrouwelijk, uitgelekt rapport van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA dat is gepubliceerd door de klokkenluiderswebstek the Intercept is Rusland verantwoordelijk voor het digitaal inbreken bij een bedrijf dat de programmatuur levert voor stemmachines in de VS een paar dagen voor de presidentsverkiezingen. Vrij snel na het bekendmaken van die NSA-informatie werd een 25-jarige vrouw gearresteerd die op contractbasis bij de NSA werkt, met de onwaarschijnlijke naam Reality Winner.
In het document wordt niet vermeld hoe de NSA aan die gegevens is gekomen, noch wordt er bewijs geleverd van de betrokkenheid van de Russische, militaire geheime dienst (GRU). Ook is niet vermeld of het om een eindconclusie gaat. Kortom: er is veel duister rond deze zaak.
Volgens het rapport zouden de Russische spionnen hengelberichten hebben verstuurd om van argeloze ontvangers bij het bedrijf informatie los te weken. Het bedrijf in kwestie, VR Systems, produceert stemprogrammatuur voor tenminste acht Amerikaanse staten.
Met hulp van de gehengelde informatie wisten de krakers veel informatie te vergaren. Daarmee beoogden ze een tweede aanval op te zetten op meer dan honderd ambtenaren die een rol speelden bij het uitbrengen van stemmen. Die tweede aanval zou op 31 oktober of 1 november hebben plaatsgevonden, een paar dagen voor de verkiezingen.
Niet zeker
De NSA is er niet zeker van of deze tweede aanval effectief is geweest en of er inderdaad met de verkiezingsuitslag is gerommeld. De gebruikte programmatuur betrof niet het tellen van de stemmen maar alleen de verwerking van de kiezerslijsten. Toch zouden de krakers zich via deze ‘ingang’ toegang kunnen hebben verschaft tot de infrastructuur van het Amerikaanse kiessysteem, denkt de spionnendienst. De NSA stelt in het document dat de digitale inbraken voorafgaande aan de presidentsverkiezingen niet alleen gericht waren op het afbreken van de Democratische presidentskandidaat Clinton, maar ook om zich te nestelen in het Amerikaanse elektronische stemsysteem.
Het zou voor het eerst zijn dat een Amerikaanse overheidsorganisatie in een gedetailleerd verslag Rusland beschuldigt van (pogingen tot) digitale inbraken. In januari beschuldigden drie Amerikaanse inlichtingendiensten Rusland ervan de Amerikaanse verkiezingen te hebben beïnvloed ten gunste van Donald Trump. Dit rapport, zonder al te veel bewijs en technische bijzonderheden, had het vooral over de digitale inbraken bij de partijen en niet van het elektronische stemsysteem zelf.
Het gelekte NSA-document zou een bewijs zijn dat de NSA over nieuwe inlichtingen beschikt. Op een congres in Hamburg vorig jaar december zouden diverse Amerikaanse onderzoekers hebben gesteld dat grootschalige manipulatie van de verkiezingsresultaten vrij onwaarschijnlijk is geweest. Een analyse van de uitslagen in diverse staten leverde geen rare dingen op die zouden kunnen wijzen op manipulatie. Wel wezen die deskundigen er op dat het Amerikaanse stemsysteem kwetsbaar is voor aanvallen
Reality Winner
Kort na de publicatie op the Intercept meldde het Amerikaanse ministerie van justitie dat er een 25-jarige contractwerkneemster van de NSA was gearresteerd: Reality Winner uit Augusta (Georgia) (dat lijkt niet haar echte naam). Winner zou de informatie hebben gelekt. Volgens verschillende blogs, onder meer erratasec.com, zou de vrouw in het vizier gekomen zijn door minuscule gekleurde stipjes in de gedrukte versie van het document dat bij the Intercept was terechtgekomen. Mij lijkt dat op zijn minst een onachtzaamheid dan die klokkenluidersstek: publiceer nooit het origineel, dat kan de klokkenluid(st)er compromitteren.
Bronnen: de Morgen, the Intercept, le Monde