Amnesty International pleit voor gratie (afb: AI)
Klokkenluider Edward Snowden hoeft waarschijnlijk niet te rekenen op amnestie van de Amerikaanse president Barack Obama. Een onderzoeks-commissie van het Huis van Afgevaardigden (de Amerikaanse Tweede Kamer) heeft een rapport opgesteld dat Obama vraagt Snowden geen clementie te verlenen. Volgens de commissie is Snowden geen klokkenluider maar een misdadiger die militaire staatsgeheimen lekte.
De commissie onderzocht gedurende twee jaar de zaak-Snowden. In tegenstelling tot wat Snowden zelf beweert, is hij geen klokkenluider maar een ‘ontevreden werknemer’ die veelvuldig conflicten had met zijn managers, schrijven de opstellers. Ook zou hij hebben gelogen over zijn achtergrond. De documenten die Snowden lekte hadden “niets met privacy te maken”. Integendeel, ze betroffen geheimen van defensie en het leger en hebben de Amerikaanse veiligheid “enorme schade toegebracht”.
Daarmee lijkt een coalitie van organisaties en prominenten als Bernie Sanders en actrice Susan Sarandon nul op het rekest te krijgen. Zij sloten zich aan bij de oproep van Snowden aan Obama om hem amnestie te verlenen. Woensdag liet een woordvoerder van het Witte Huis al doorschemeren dat de president het verzoek waarschijnlijk niet zal inwilligen, waarmee de ooit in Europa welhaast als heilige vereerde president weer eens door de mand valt als een president in een reeks.
Onder meer Amnesty International en Human Rights Watch hebben aangekondigd een campagne te beginnen voor de rechten van Snowden, maar gezien het Congresrapport en de lauwe en soms zelfs vijandige reacties van het Witte Huis zal die weinig klaarmaken. Er is een webstek ingericht, amnesty.org (de internationale stek voor niet-Amerikanen), waar bezoekers met hun handtekening de gratie van Snowden kunnen bepleiten.
Vertrouwelijk
Het grootste deel van het rapport is vertrouwelijk (en dus niet openbaar). Slechts een samenvatting van drie kantjes is openbaar gemaakt. De voorzitter van de parlementsondercommissie voor de NSA Lynn Westmoreland heeft zware beschuldigingen geuit tegen Snowden. Hij zou de veiligheid van Amerika zwaardere schade hebben berokkend dan ooit enig ander mens in de Amerikaanse geschiedenis.
Snowden reageerde via Twitter. “Met dit rapport zet de commissie zichzelf te kijk.” “Na twee jaar werk had het Amerikaanse volk meer verdiend”. “Het rapport verdraait de feiten”. In zijn tweets geeft hij voorbeelden daarvan.
Vanaf aanstaande vrijdag draait de film Snowden in de Amerikaanse bioscopen. Deze documentaire van regisseur Oliver Stone verhaalt over het leven van de Amerikaan. Snowdens advocaat Ben Wizner zegt tegen Motherboard dat hij verwacht dat de film in twee uur meer zal doen voor Snowden dan zijn advocaten in drie jaar hebben gedaan. Deze film is de tweede die over de klokkenluider verschijnt. In 2014 draaide de met een Oscar bekroonde documentaire Citizenfour in de bioscopen.
Bronnen: de Volkskrant, der Spiegel