Barrack Obama ontvouwt zijn plannen met de NSA in het Amerikaanse minsterie van justitie (foto: NYT)
“Ik wiI veranderingen om de massale inzameling van metadata te stoppen zoals die nu bestaat en een mechanisme ontwikkelen dat er voor zorgt dat we krijgen wat we nodig hebben zonder die metadata.” Volgens de Washington Post is dat de kern van de toespraak van de Amerikaanse president Barrack Obama over zijn hervormingsplannen met de veiligheidsdienst NSA. Obama laat de NSA bijna ongestoord zijn gluiperige gang gaan. Van de aanbevelingen van zijn eigen NSA-commissie heeft Obama zich in ieder geval weinig aangetrokken. Ook het Europees Parlement is ontevreden over de door Obama aangekondigde verandering. Vooral het onderscheid tussen Amerikaanse en niet-Amerikaanse burgers en bedrijven ligt het EP zwaar op de maag.
Grote Amerikaanse techbedrijven als Google, Microsoft, Facebook en Verizon waren volgens diezelfde Washington Post blij om de toezegging de massale inzameling van metadata te stoppen, maar er bleven nog te veel vragen onbeantwoord, vonden ze. Obama belooft bevriende staatshoofden niet meer af te luisteren, maar het is de vraag wat die toezegging waard is. Als de spanning stijgt, zal de verleiding groot zijn en wat niet weet dat niet deert… Ook de wijze waarop de NSA gerechtelijke toestemming verleend wordt voor zijn operaties zal nauwelijks worden aangepast. Kortom: Obama heeft weinig te bieden of misschien is beter te zeggen dat hij te weinig kloten heeft.
De voorstellen van Obama gaan volgens de bedrijven niet ver genoeg om de buitensporige nieuwsgierigheid van de dienst aan banden te leggen. Bedrijven uit de Kiezelvallei (Silicon Valley) waren teleurgesteld in Obama’s toespraak, omdat er niet meer helderheid kwam over de geheime gerechtelijke procedures. “We zijn teleurgesteld dat hij niet het inzamelen en analyseren van metadata totaal verbiedt. We zouden hebben gewild dat hij de adviezen had gevolgd over een onderzoek naar de betrokkenheid van de NSA bij het ondermijnen van versleutelingsmethoden en dat hij de procedures van het bespioneren van Amerikanen zonder gerechtelijk bevel had veranderd”, zei Ed Black, voorzitter van de Amerikaanse computer- en telecomindustrie (waaronder Facebook en Google). “Het komt er op neer”, zegt Alex Fowler van de ideële organisatie Mozilla, onder ander verantwoordelijk voor Firefox en Thunderbird, “dat de huidige praktijk grotendeels in stand wordt gehouden. We hoopten op meer.” Obama wil het verzamelen van metadata eigenlijk gewoon voortzetten: óf via een derde organisatie óf via de telecombedrijven. Die bedrijven staan beslist niet te trappelen die taak op zich te nemen en nog meer het vertrouwen van hun klanten te verliezen. Fowler: “Ook wordt een van de belangrijkste vragen niet beantwoord. Wat worden de prioriteiten van de volgende directeur van de NSA? Als een cultuur van ongebreideld inzamelen van gegevens blijft bestaan, dan zullen wettelijke en technologische veranderingen weinig uithalen en zal het vertrouwen in internet niet terugkeren.”
De Washington Post, het moge duidelijk zijn, is geen aanhanger van Obama, maar Obama heeft ook weinig gedaan om zijn eigen stoere uitspraken uit zijn verkiezingscampagnes waar te maken. In zijn eerste campagne hekelde hij de valse tegenstelling die Bush schetste tussen veiligheid en vrijheid. “Ik zal onze veiligheidsdiensten middelen geven om terroristen aan te pakken zonder de grondwet en onze vrijheid te ondermijnen”, zei Obama destijds volgens nog steeds de Washington Post. De Post staat in zijn kritiek echter niet alleen. Ook de New York Times, niet bepaald afkerig van Obama, is niet onder de indruk van Obama’s voorstellen de NSA te hervormen. En weer tamboereerde Obama op de zijns inziens kwalijke gevolgen van de onthullingen van Edward Snowden over de duistere praktijken van de NSA. Welke die waren gaf hij niet aan. Obama geeft de Amerikaanse ‘procureur-generaal’ Eric Holder 60 dagen om met aanbevelingen te komen en ondertussen gaat de NSA door zoals gebruikelijk met het verzamelen van gegevens. Het Congres heeft het laatste woord, aldus de president.
Bronnen: New York Times, Washington Post, New Scientist, Le Monde