Een observatiekamer bij de Britse veiligheidsdienst GCHQ
De webjacht die de Britse inlichtingendienst GCHQ, samen met grote broer NSA, op touw heeft gezet is in strijd met de mensenrechten, zo oordeelde het Europese hof voor de mensenrechten in Straatsburg. Volgens het hof zijn daarbij grote hoeveelheden elektronische berichten en gegevens onderschept. Daarmee heeft de GCHQ de privésfeer van veel mensen geschonden. Inmiddels heeft het Verenigd Koninkrijk overigens een nieuwe wet op de inlichtingendiensten die veel verder gaat dan de oude. Daar hebben de rechters zich niet over uitgesproken.
Met dat vonnis worden een netwerk van onderzoeksjournalisten en een aantal burgerrechtenorganisaties in het gelijk gesteld. Die hadden een klacht tegen de GCHQ (=Britse regering) ingediend na de onthullingen van Edward Snowden in 2013 over de elektronische spionagepraktijken van de NSA en zijn misdaadmaatje GCHQ. Volgens de rechters werden de digitale activiteiten van de Britse geheime dienst niet voldoende door onafhankelijke instanties gecontroleerd. Ook werden de doelstellingen voor de grootscheepse onderscheppingen niet goed omschreven, terwijl het onderschepte materiaal veel onthulde over de persoonlijke zaken van de ‘bestolenen’.
Daar komt bij dat volgens de Britse wet een groot aantal overheidsinstellingen toegang mocht hebben tot de informatie van telecombedrijven, waarbij de eisen waaraan die instellingen moesten voldoen niet al te streng waren. Volgens de Europese regelgeving mag zulke informatie alleen worden verschaft als het om misdaadbestrijding gaat, waarbij onafhankelijke instellingen de gang van zaken controleren. Daar had en heeft het Verenigd Koninkrijk als lid van de EU zich aan te houden. De rechters hadden er, vreemd genoeg, geen problemen mee dat die informatie ook werd gedeeld met een bevriende spionnendienst (de NSA).
Huidige wet
De Britse spionagewet is inmiddels aangescherpt. De rechters hebben niet gekeken of de geheime diensten in de huidige situatie ook over de schreef gaan. Je kunt je afvragen wat dit vonnis voor gevolgen zal hebben voor de webpraktijken van geheime diensten. Waarschijnlijk geen enkele. Zowel de klagers als de Britse regering hebben drie maanden de tijd om het vonnis aan te vechten.
Bron: der Spiegel